Testament voor samenwoners?

Als ongehuwde partners al jarenlang op hetzelfde woonadres staan ingeschreven en een gemeenschappelijke huishouding voeren, zijn ze dan ook erfgenamen van elkaar? Wat zegt de wet? Wat is goed om te weten? Wat is raadzaam?

Wim en Trees wonen al ruim dertig jaar samen. Ze zijn ongehuwd en hebben geen kinderen. Omdat ze vertrouwen hebben in hun goede relatie, vinden ze het niet nodig om iets op papier te zetten. Mocht de relatie al spaak lopen, dan komen ze er onderling wel uit.

Wim is DGA van een BV. Hij heeft de onderneming overgenomen van zijn overleden vader, maar sindsdien heeft hij ruzie met zijn broers en zussen. Die vinden dat hij het bedrijf goedkoop heeft gekregen. Daarom hebben ze alle contact met hem verbroken.

Sinds Wim de onderneming heeft overgenomen, maakt de BV elk jaar winst. Daarvan heeft Wim een bedrijfspand aangekocht en een woonhuis laten bouwen. Ook heeft Wim zowel voor zichzelf als voor Trees een nieuwe auto gekocht. Samen kunnen ze er goed van leven. Dat zijn familie daar problemen mee heeft, is jammer voor hen, maar daar zit hij niet mee.

Geen erfgenaam

Dan overlijdt Wim plotseling. Omdat ze niet getrouwd waren, is Trees niet automatisch zijn enige erfgename. Daarvoor had Wim een testament moeten maken. Maar dat heeft hij niet gedaan. Ook is er bij de notaris geen samenlevingsovereenkomst opgesteld met een verblijvingsbeding voor gemeenschappelijke goederen, bankrekeningen, vervoermiddelen, het woonhuis en de inboedelgoederen.

Wat zegt de wet?

Als iemand ongehuwd overlijdt zonder achterlating van afstammelingen en zonder een testament te hebben gemaakt, dan bepaalt de wet wie zijn erfgenamen zijn. In dit geval zijn dat de broers en zussen van Wim met wie hij al jarenlang ruzie heeft en met wie hij nooit meer contact heeft gehad.

Erfgenamen zijn eigenaar

Twee dagen na zijn overlijden staan de broers en zussen van Wim bij Trees op de stoep met het vriendelijke doch dringende verzoek om het pand zo snel mogelijk te verlaten. Ze mag alleen haar eigen kleding en persoonlijke sieraden meenemen. Het woonhuis, de bankrekeningen, de auto’s en de inboedel zijn eigendom van de gezamenlijke erfgenamen en hetzelfde geldt voor het bedrijfspand en de BV-aandelen.

Nut van een testament

Wim had deze problemen voor Trees vrij eenvoudig kunnen voorkomen door een testament te maken waarin hij haar tot zijn enige erfgename had benoemd. Zijn broers en zussen hadden dan buitenspel gestaan.

Ook fiscaal gunstig

Trees kan dan een beroep doen op de hoge erfbelastingvrijstelling (2017: € 638.089,-) zoals die ook geldt voor gehuwden.

Mocht Trees geen interesse hebben in het voeren van de onderneming, dan had Wim in het testament een legaat kunnen opnemen voor de BV-aandelen en het bedrijfspand ten gunste van zijn beoogde bedrijfsopvolger. In zo’n legaat kan worden bepaald dat de bedrijfsopvolger de waarde moet verrekenen met Trees (met een gunstige betalingsregeling!). Dan was Trees niets tekortgekomen en was de continuïteit van de onderneming gewaarborgd.

Samenwoners zijn geen erfgenamen van elkaar. Als samenwoners elkaar een deel van hun erfenis willen toedelen, dan is er over en weer een testament nodig, waarbij men elkaar tot (enig) erfgenaam benoemt. Zo heeft de langstlevende partner ook recht op de hoge vrijstelling in de erfbelasting (€ 638.089,-).

Vragen hierover of op zoek naar ander belastingadvies? Neem dan gerust vrijblijvend contact op met een van onze Finanseurs.