#MeToo op de werkvloer

De #MeToo-beweging heeft opnieuw aandacht gevraagd voor seksuele intimidatie op de werkvloer. Werkgevers moeten er alles aan doen om dergelijk gedrag te bestrijden, maar hoe gaan rechters daarmee om?

Grensoverschrijdend gedrag

Seksuele intimidatie op de werkvloer kent vele vormen. Elk grensoverschrijdend gedrag kan als seksueel intimiderend worden aangemerkt: ongewenste aanrakingen, seksistische opmerkingen en intieme vragen. Een werkgever moet zorgen voor een veilige werkomgeving en moet dit gedrag voorkomen en bestrijden.

In het kader van het arbeidsomstandighedenbeleid is het verstandig om in een reglement vast te leggen welk gedrag absoluut niet wordt getolereerd. In die gedragsregels kan ook een klachtenregeling met vertrouwenspersoon en een klachtencommissie opgenomen worden.

Hoewel regels seksuele intimidatie op de werkvloer niet kunnen voorkomen, gaat er wel een preventieve werking van uit. Maar ook zonder specifieke regels moet de werkgever onmiddellijk actie ondernemen als hem signalen bereiken dat er op de werkvloer seksueel intimiderend gedrag plaatsvindt. Dat blijkt uit een zaak bij het Gerechtshof Den Haag.

Chef-kok met losse handjes

Kok Johan zwaaide al zeven jaar de scepter in de keuken van een restaurant. Nadat een nieuwe stagiaire bij de werkgever had aangegeven niet gediend te zijn van de vele aanrakingen van Johan, bleek dat de kok regelmatig collega’s een klap op de billen gaf. Ook had hij eerder een collega bij haar borsten gepakt. Daarop werd Johan op staande voet ontslagen.

In hoger beroep stelt het gerechtshof voorop dat het betasten van borsten of billen op de werkvloer onder alle omstandigheden onacceptabel is. Hetzelfde geldt voor ongewenste aanrakingen en seksueel getinte opmerkingen, ook als ze verpakt zijn als geintje of compliment.

De sfeer telt mee…

Uit getuigenverklaringen blijkt dat er in het restaurant een losse sfeer heerste met veel fysiek contact. Bij binnenkomst werd er geknuffeld, meestal op initiatief van de vrouwelijke collega’s. Sommigen vonden het wel vervelend als Johan hen een klap op de billen gaf of seksueel getinte opmerkingen maakte, maar zij klaagden nooit. De meesten beschouwen hem nog steeds als een vertrouwenspersoon.

Volgens het hof moet de werkgever bekend zijn geweest met de wijze waarop zijn medewerkers met elkaar omgingen. Er was immers geen sprake van heimelijk gedrag. Alles gebeurde in alle openheid. Toch trad de werkgever pas op na de klacht van de nieuwe stagiaire.

Volgens het hof had de werkgever al eerder aan Johan duidelijk moeten maken dat niet iedereen zich prettig voelde bij zijn aanrakingen en seksueel getinte opmerkingen. Hij had hem moeten wijzen op zijn verantwoordelijkheid en machtspositie als leidinggevende in de keuken.

Aangezien Johan zich van geen kwaad bewust was, had hij de gelegenheid moeten krijgen zijn leven te beteren. Het hof vindt een ontslag op staande voet dan ook te zwaar. In dit geval had een waarschuwing meer voor de hand gelegen.

Als er op de werkvloer een sfeer heerst die als seksueel intimiderend kan worden ervaren, dient de werkgever maatregelen te nemen, ook als er niemand heeft geklaagd. Welke sanctie dan passend is, is afhankelijk van alle omstandigheden. Soms volstaat een waarschuwing, in andere gevallen is ontslag gerechtvaardigd.